Archief
2004 - Verslagen en Fotopresentaties
Fietstocht Roemenië geslaagd
Reportage
In de Friesland Post van april besteedden wij aandacht aan de sponsortocht van zeventien Friese fietsers voor het Roemeense dorpje Schitu-Stavnic. Inmiddels is die tocht volbracht. Het vergde uiteindelijk 2863 echte fietskilometers. Twintig dagen na de start op 8 mei kwamen de deelnemers in Schitu-Stavnic aan. Ze werden er door de burgemeester en de 425 inwoners warm onthaald met wijn en brood. Dat had natuurlijk te maken met de grote zak geld die ze kwamen brengen. Daarmee wordt een soort badhuis met medische voorzieningen gebouwd in het straatarme dorp.
Straatarm kan in dit geval letterlijk worden opgevat. De lemen weg die door het dorp kronkelt bestaat uit een diep karrenspoor die bij regen vrijwel onbegaanbaar is. Maar op het moment dat de Friese fietsers arriveerden was het mooi zonnig weer. De dag daarvoor was er al een touringcar aangekomen met bestuursleden, sympathisanten en familieleden van de fietsers.
In 1997 werd er in het dorp dankzij de Stichting Roemenië Garyp-Earnewâld al een school neergezet door een lokale aannemer. Op het schoolterrein vonden dan ook de meeste welkomstactiviteiten plaats. De school staat aan het begin van het dorp on vormt een mooie entree, daarachter begint de echte armoede. Toen de fietsers finishten meldde secretaris en fietser Sieds Wobbes dat er inmiddels 70.000 euro op de bankrekening stond. Genoeg is dat niet, want er is ruim 110.000 euro nodig. Toch lijkt het beoogde bedrag gehaald te worden, want er zijn een aantal serieuze toezeggingen gedaan.
H
onderden kilometers hobbelen
Alle fietsers haalden de eindstreep. Niemand hield blessures aan de strak georganiseerde tocht over. De deelnemers waren goed getraind en hadden trainingschema's gevolgd onder leiding van Baukje de Jong-Spoor uit Oudega Smallingerland. Zij fietste als enige vrouw in de groep mee en had de leiding over dat 'peloton'. Als fiets- en schaatstrainster had ze bovendien nog technische tips in huis voor diegenen die nog nooit een berg hadden beklommen. Vooral de laatste dagen waren het zwaarst, over de bergketen Karpaten en dan vooral de slechte wegen in Roemenië. Honderden kilometers hobbelen over slecht neergelegde betonblokken. Er ging dan ook heel wat uierzalf doorheen om de pijn voor de geteisterde ledematen van de fietsers iets te verzachten. Wobbes vond het als geoefende fletser een makkelijke tocht, evenals elfsteden-voorzitter Henk Kroes die vorig jaar nog 12.000 kilometer fietste voor een goed doel vanuit Wladiwostok naar Fryslân.
Diegene die het het zwaarst had, was Piet Kapenga, de ondernemer die de tocht sponsorde met prachtige fiets-shirts in de Roemeense driekleur, zelf meefietste en via acties in zijn meubel/keuken/bad-zaken in Buitenpost, Wolvega, Leeuwarden en Groningen ook nog eens 15.000 euro op de rekening voor het badhuis bijschreef. Hij had niet veel tijd gehad om te trainen. Gaandeweg kwam hij al ploeterend in het ritme.
leder voor zich
Het dorp is dus straatarm. Sommige inwoners bezitten helemaal niets. Nu zijn dat ook de minst actieve mensen in dat dorp. Het is maar de vraag in hoeverre zulke individuele gevallen geholpen moeten worden, meent Henk Kroes. 'Die zullen het nooit redden, maar zulke mensen heb je in elke maatschappij. Die zie je hier in Nederland ook. Daarom is het goed om hulp te steken in algemene voorzieningen. Het mooiste is natuurlijk om daar ter plaatse werkgelegenheid te creëren, om met het bij elkaar gehaalde geld daar te investeren en de economie op gang te brengen, ook omdat een euro daar veel meer waard is dan hier.'
Er is namelijk wel geld en kennis in Roemenië, het is alleen niet zo goed verdeeld. Zelfs in een dorp als Schitu-Stavnic helpt niet iedereen elkaar en is het volgens de bestuursleden uit Garyp en Earnewâld ieder voor zich. Buren wilden niet eens stroom afstaan toen er door een lokale aannemer, betaald door de Friezen, een dak op een huis werd gezet. Daarom moest de stroom van een verder weg gelegen plaats worden gehaald. 'Ze wilden gewoon niet meehelpen aan dronkenlappen, aan mensen die niet willen werken,' zegt Piet Ensing uit Oudemirdum, sympathisant en participant van de stichting. 'Het is wel eens triest dat mensen hier weinig voor elkaar doen, het is echt de "survival of the fittest".'
Hard werken
Het is in Roemenië overigens niet overal kommer kwel.
Piet Kapenga: 'Het heeft mij onderweg verbaasd hoe mooi dit land is. Er staan prachtige huizen en andere bouwwerken. Het is rijk qua kennis en qua grond. Maar die grond wordt vaak nog primitief bewerkt, er gaat veel met paard en wagen.' In Schitu-Stavnic zitten veel pottenbakkers die onder erbarmelijke omstandigheden, vaak in de woonkamer, werken. Kapenga gaat binnen zijn familiebedrijf overleggen of het mogelijk is potten uit hot dorp in zijn woonboulevards te verkopen. Dit om de Roemenen financieel te steunen, zodat ze hun eigen omstandigheden kunnen verbeteren en daarmee de economie van het dorp en eventueel de omgeving op gang kan komen.
Toekomst voor kinderen
Taeke van der Hoek, voormalig adjunct-directeur van Philips Drachten, uit Augustinusga en één van de fietsers, vindt het een goed idee. 'Het is belangrijk dat de mensen in het dorp zelf geld genereren, dat ze kennis maken met een wereld buiten hun dorp. Op twintig kilometer ligt de stad Iasi (met enkele honderdduizenden inwoners, JV), dat is een mooie afzetmarkt voor hun producten en daar moeten ze toch ook werk kunnen vinden? Het staat of valt met de "mind-set" van de mensen en het is mooi als wij dat proces kunnen ondersteunen. Wij moeten dat niet opleggen, dan werkt het niet.' Kapenga: 'Wat wij doen is maar een druppel op een gloeiende plaat, maar het is belangrijk een toekomst voor de kinderen neer te zetten. Dan gaan ze absoluut anders leven dan hun ouders. Ik hoop dat ze gaan beseffen dat het anders kan, nu ze ons hebben gezien. Ze willen wel graag, dat zag je bij de ontvangst.'
Tekst en Foto's: Johan Vogelzang
Terugkeer van de fietsgroep
Woensdag 2 juni 2004
Terugkeer van de fietsgroep, de begeleiders en de busreizigers uit Roemenië.
Radioverslag van de fietsgroep naar Roemenië
Hieronder de uitgeschreven verslagen van Karst Berkenbosch
(niet de letterlijke tekst, maar een zo goed mogelijke weergave van de inhoud)
Verslag vrijdag 28 mei 2004
Ze zijn er !!
Na een prachtige laatste rit met heerlijk weer zijn de fietsers in Schitu Stavnic aangekomen!
Ze werden er hartelijk welkom geheten door de burgemeester en door een uitgelaten feestvierende menigte. Er werd vrolijk gedanst op Turks-achtige muziek.
Aan de ene kant is het fietsen meegevallen, weinig malheur gehad (± 10 lekke banden) en nauwelijks materiaal-pech. Aan de andere kant hebben ze het ook verschrikkelijk koud gehad (´s nachts zat het ijs op de tent). Vooral de laatste dagen werd het weer stukken beter. Henk Kroes over de reis: ´we hebben een schitterende tocht gehad met een gewèldige verzorging, de ontvangst hier is hartelijk met veel vrolijke mensen, fantastisch!!`
Volgende week woensdag, 2 juni as., wordt de hele groep weer terug verwacht bij ´it Geahûs´in Garyp om ± 21.00 uur.
Verslag woensdag 26 mei 2004
Om een stukje Roemeense cultuur op te snuiven, besloot Karst Berkenbosch om de St. Michiels Kerk en nog een 2-tal musea te bezichtigen, maar hij had pech: alles was gesloten. Dan maar een terrasje pakken en vervolgens tot de ontdekking komen dat de Roemenen net zo westers zijn ingesteld als wij, alles vliegt en raast voorbij.
Probleem hier is niet zozeer de armoede, maar wel de verdeling van de rijkdom.
Op dat gebied moet er nog heel veel gebeuren. Klaas Dankert is van mening dat de democratie moet worden opgebouwd en dat er op economisch terrein nog heel wat moet gebeuren in bijv. de landbouw en de industrie (sterk verouderd).
Neem nou de wegen hier; iedereen hier is het er over eens dat `de betonweg` bij Harkema nog heilig was!! Op deze slechte wegen is een goede voorbereiding dus van levensbelang. André van Dalfsen wist dit en nam een grote pot uierzalf (goed voor een behandeling van 14 dagen voor een complete veestapel!) mee, en drijft nu dus op de uierzalf als een dief zo snel over de Roemeense wegen.
Ook Tjibbe de Jong heeft soms vreemde neigingen; hij is als een kind zo blij nu hij al op 4 plaatsen otter-stront heeft gevonden. Enthousiast laat hij dit aan iedereen zien en ruiken, alsof het een van de duurste parfums van Coco Chanel is. Ja ? onze Heer heeft vreemde kostgangers!!
Verslag maandag 24 mei 2004
Zaterdag zijn ze over de poesta gefietst, voor velen was dit toch wel een teleurstelling. Deze enorme onafgebroken groene vlakte met ´wind-tegen´ maakte dat een ieder behoorlijk achter´de poesta´ raakte. Zo ook Karst zelf, die ondanks zijn nieuwe Engelse zadel toch nog behoorlijk last had van een blikken-kont´.
Dat Cor Hennis even voorbij Boeda pest de pest in had, kwam doordat hij voor de 2e maal tijdens deze reis ten val kwam, nu als gevolg van olie op de weg. (geen blessure aan overgehouden) Door het mooie weer raken de hormonen van onze grijze groep overstuur. Zodra de heren een jonge Roemeense schone zien, gaan alle kopjes opzij, wat vervolgens weer voor gevaarlijke situaties zorgt.
Eenmaal in Roemenië aangekomen valt het verschil tussen rijk en arm al snel op zodra ze een groep rondtrekkende Roma´s (zigeuners) tegenkomen. Met paard en wagen, waarop hun hele hebben en houden, trekken deze mensen door het land op zoek naar ..?
Binnen de groep is Piebe Wester de enige die geen last heeft van zijn achterwerk en de sportverdwazing. Wel is hij soms behoorlijk chagrijnig, nu hij heeft vernomen dat er in Earnewâld beslissingen zullen worden genomen waar hij het helemáál niet mee eens is. Hij is zelfs al aan een 1-mans-aktie begonnen.
Vandaag is het een rustdag en dat is maar goed ook, want de vermoeidheid begint toe te slaan. En het hoge `Karpaten-gebergte` moet nog komen !
Verslag radio 21 mei 2004
Een sneu geval, het vertrek van Lieuwkje, elke fietser was tijdens die dag eerst wat stil en dacht er het zijne van. Wij zullen haar bezorgdheid en verzorging en de kreet “Ek noch in banaantsje, leave” missen. Mindert Schonenburg, die overigens zondag weer met de bus meegaat naar Roemenië, en haar man Lammert Everts hebben haar naar huis gebracht.
Bouke de Vries, met zijn leeftijd van 63 jaar fietst als in zijn 2e jeugd, hij zou zo bij de junioren kampioenschappen mee kunnen doen.
De wegen in Tsjechië zijn al een stuk minder, veel gaten in de weg. Boukje fietst op kop en waarschuwt voor de gaten. Het brengt K arst tot het volgende versje: "Boukje waarschuwt alweer een gat, ach gattegattegat, ach gattegattegat". Wel kun je zien dat men in Tsjechië volop aan het bouwen is en met de wegen aan het werk is.
Vandaag fietsen wij in Hongarije een groot vlak landschap. Morgen komen we over de Poesta, volgens Gatze Houben, die daar al eens eerder heeft gefietst, één grote bakoven van wel 40 graden, één lange weg en het uitzicht over gras, gras en nog eens gras.
Verslag radio 19 mei 2004
Omdat het koud was werd door de dames van de begeleiding koffie gedronken met daarin een scheut berenburg. Omdat het zo lekker was nam men er nog maar een…..
Daarna werd er vrolijk gestemd eten gekookt en kwam de vraag of de soep nu linksom of rechtsom geroerd moest worden. Het uiteindelijke resultaat, of het nou links- of rechtsdraaiende soep was, smaakte overheerlijk.
Voor de ene is de tocht een uitje, bijna ontspanning, voor de ander wordt het bijna een survival. Bij het bezoeken van de WC kreeg Piet Kapenga het spaans benauwd, de deur kon niet op slot.
Met het zweet op het voorhoofd verliet hij het hok bang dat hij was dat een ander aan de deur zou trekken.
Maandagavond is de groep uit eten geweest, men verwonderde zich over de prijs, twee halve liters, lekkere groente, goed vlees en een dikke sorbet, en dat alles voor 11 euro. Volgens Ype Roorda kan dit nog goedkoper, hij heeft dan ook in landen als Iran en Pakistan gefietst, en smaakt dit ook.
Een survival is de tocht volgens Ype zeker niet, de verzorging is overweldigend, men wordt bedolven onder de bananen, kortom er wordt goed aan hen gedacht.
Wel wordt er ontzettend hard gefietst, “Se fleane as wilden”, Ype zou ook wat meer oog voor de omgeving willen hebben.
Vanmorgen 19 april is Lieuwkje Everts uitgegleden en ontzettend ongelukkig neergekomen wat leidde tot een gebroken enkel. Na een bezoek aan het ziekenhuis waar de enkel gestabiliseerd is heeft men besloten, terug naar huis te gaan waar zij een operatie aan haar enkel moet ondergaan.
Mindert Schonenburg, Lieuwkje en haar man Lammert Everts zijn inmiddels aan de terugreis naar Noordburgum begonnen.
Verslag radio 17 mei 2004
Onderweg zien wij de meest verschillende aparte vogels, over de soorten hebben we enige discussie, maar dat het bijzonder is zijn we het over eens. Kortom de natuur in verschillende vormen in voormalig Oost-Duitsland is adembenemend.
Tijdens de rustdag afgelopen vrijdag hebben we een kerktoren beklommen, zodat we ook nog iets aan cultuur doen. Dat een viertal tijdens de rustdag toch nog 120 km heeft gefietst, wordt ook bijzonder genoemd.
Dat Sieds Wobbes een centrifuge meenam werd enigszins lacherig over gedaan, totdat we op een nacht bijzonder veel regen hebben gehad. De centrifuge draaide overuren en ’s ochtends konden de kleren weer droog aan.
De meeste van ons dragen toch bijzonder veel gassen bij zich, of komt dit van de inspanning?
In ieder geval zou een verwarming er heel lang op kunnen draaien. Waarschijnlijk kan de feestcommissie in Schitu-Stavnic ons van verre komen aan horen.
Een gevleugelde uitspraak van Bouke de Vries wordt inmiddels:"Het is vandaag weer gevarieerd, het is heuvel op of het is heuvel af".
Verslag radio 14 mei 2004
De meeste fietsers zijn niet meer de jongsten, je kan gerust van een “grize” plaag spreken. Desondanks gedroeg deze ploeg zich als een stel jonge honden. Heuveltje af ging het zo goed, tot drie keer toe reed men met zo’n 60 a 70 km per uur door een dorpje. Hierna werd de ploeg door Boukje tot stoppen gemaand en voorzag ze van een ferme berisping. De kopjes gingen langzaam voorover en ondanks dat Henk Kroes vond dat het toch wel lekker ging was Boukje onverbiddelijk, het moest rustiger. Hierna gingen ze als makke schapen verder.
Na de nodige aspirine’s, waarin onder andere Karst nu helemaal geen vertrouwen meer heeft, moest Fhillip toch met griep verschijnselen afhaken en heeft de tocht in de auto afgemaakt.
Mischien ten gevolge van de hoge snelheid en bergafwaarts zijn er twee valpartijen geweest; de ene was Bouke de Vries, dit had geen gevolgen en Cor Hennis, hij heeft enig “behang” van het schouder verloren en zijn jack was kapot, maar verder was alles goed.
Het kan ook bijna niet anders, met zo’n grote groep dienden ook de 1e irritaties zich aan, maar dit is ’s avonds onder het genot van een borrel weer vergeten.
Dat het vandaag een rustdag was kwam dus goed uit.
Verslag radio 12 mei, 2004
Prachtig weer, glooiende landschappen en uitzicht over schitterende geel bloeiende koolzaadvelden.
Verzorging is prima voor elkaar, lekker eten en een enkele is bang daardoor moddervet weer thuis te komen.
De hartslag neemt zo nu en dan toe, en dat komt niet alleen door de inspanning die verricht wordt door een heuvel te beklimmen maar ook door zenuwachtige automobilisten die niet kunnen wachten, inhalen en een enkele de bekende vinger opsteken of zelfs afsnijden.
Fhillip voelde zich dinsdag niet helemaal lekker, maar na een paar aspirientjes is hij vandaag woensdag weer helemaal opgeknapt.
Tot nu toe zijn er geen ongelukken gebeurt en er is nog maar een lekke band geweest.
Overdag fietsen, daarna lekker eten en ’s-avonds een lekker borreltje, wij denken dit heel lang vol te houden.
Verslag radio 10 mei, 2004
Na een indrukwekkende uittocht in Garyp, weggeschoten door Oud wereldkampioen Atje Keulen-Deelstra zijn wij aan de tocht begonnen naar Schitu-Stavnic
Na onderweg een onaangename ervaring te hebben opgedaan, wij troffen een fietser aan die tijdens het uitoefenen van onze gezamenlijke hobby moet zijn overleden, kwamen wij enigszins aangeslagen in Emmen aan.
De volgende dag hebben wij de draad weer opgepakt door maar weer door te gaan op weg naar Rieste. Prachtig landschap, goed weer.
Zoals verwacht heeft Baukje de touwtjes goed in handen (dus geen Henk Kroes of Klaas Dankert of wie dan ook). Baukje is dik tevreden over de prestaties die door haar mannen worden geleverd.
Reisverslag met foto's van Gerard Vroom
Klein verslagje fietstocht Garyp – Shitu Stavnic
Maandagavond 10, dinsdag 11 en woensdag 12 mei bracht ik een bezoekje aan de fietsers en hun begeleiders. De routes gingen van Elbrinxen naar Dransfeld en van Dransfeld naar Weissensee in het voormalig Oost Duitsland.
De stemming zat er prima in. ’s Avonds gezellig in het kroegje op de camping napraten onder het genot van………… laten we maar zeggen een energiedrankje.
Het is beide dagen bewolkt weer en redelijk fris zodat de jassen de hele dag aan moeten blijven. Ook zijn het twee dagen met voortdurend klimmen en dalen. Het laatste stukje vlakke weg licht al weer enkele dagen achter hun.
Volgens mij is Duitsland één groot koolzaad veld. Overal zie je enorme koolzaad velden.
Onderweg komt iedereen goed mee. Hoewel het klimmen natuurlijk een specialiteit blijft. Ieder klimt voor zich en boven wordt gewacht tot de hele groep weer compleet is. Vervolgens gaat het weer naar de volgende klim.
Woensdag moest er 144 kilometer worden gefietst. Ongeveer 10 kilometer voor de finish is een weg afgesloten en moet er worden omgereden. Om een drukke weg te mijden moet er nog verder worden omgereden. Op de camping blijkt dat er 12 kilometer extra is gefietst. Niemand die klaagt. Ze vinden het allemaal nog steeds prachtig.
Dinsdag blijkt Philip Baalman lichtelijk ziek te zijn. Hij fietst echter wel de hele dag door en haalt ook de finish. Hij is beroerd en voelt zich lamlendig en zoekt zijn bed op. De volgende morgen is hij nog steeds ziek (koorts) maar wil toch starten. Na een tijd gaat het niet meer en zoekt hij een volgauto op. Eerst maar uitzieken!!
Dinsdagavond in Dransfeld zegt Piet Kapenga tegen de campingbaas dat hij ook wel wat mag sponsoren. De campingbaas wil dat wel maar hij wil dan wel publiciteit. Hij braagt of we een pr-man hebben en of de plaatselijk pers ook is gewaarschuwd. Dat is beide niet het geval. Geen probleem zegt de man. Ik bel de pers. Nog geen kwartier later staat er een fotograaf op de camping. Ook de campingbaas zelf maakt een foto voor een krant en er wordt door weer een andere krant gebeld. De campingbaas heeft zijn publiciteit en schenkt 50 Euro.
Op woensdag wordt de verjaardag van Wobbe de Vries gevierd met een “lang zal hij leven.” ’s Morgens in alle vroegte krijgt Wobbe uit handen van Baukje een door haar man Tjibbe en haarzelf gemaakte krans. Als de tenten, na het fietsen, op de camping staan is er voor iedereen gebak en een borrel en wordt er opnieuw voor Wobbe gezongen.
De thuisblijvers hoeven zich nergens zorgen over te maken. Iedereen geniet van A tot Z. De stemming is prima. Het slapen in de tenten gaat goed. Het eten van Bruchgelenkamp en Berchhiem is geweldig. Nog even een compliment voor de mensen van de catering. Ze zijn ‘s morgens het eerst uit bed om het eten voor iedereen klaar te maken en ’s avonds zijn ze weer de laatsten die klaar zijn met werken. En …… niet klagen!!
Helaas moet ik donderdag weer aan het werk en moet ik de groep verlaten. Wat had ik graag tot aan Schitu Stavnic mee gegaan. Na 630 kilometer stap ik ’s nacht om 1 uur moe, maar voldaan, uit de auto.
Gerard Vroom.
