= September 2015 =

Roemeniëreis van 21 – 26 september 2015

Met zes mensen van het bestuur van de Stichting Hulpgoederen Roemenië en onze tolk Liliana hebben we de reis naar Roemenië gemaakt. Op de eerste dag van ons bezoek reden we richting Schitu Stavnic, onze “pleisterplaats” de basisschool. We wisten niet wat we zagen! Het laatste stuk reden we over een splinternieuwe asfaltweg tot aan de basisschool! We werden traditiegetrouw buiten ontvangen door de juffen , mevrouw Crivoi (directeur bovenschoolsmanagement) en de schoolkinderen met van huis meegebrachte bloemen.

We liepen de school in en we zagen meteen dat de vloeren in de klaslokalen glommen: die waren opnieuw gelakt! Bij onze eerste ontmoeting in de personeelskamer, waar ook directeur Anton Burca aanwezig was, overhandigden we nieuwe Nederlandse en Friese vlaggen omdat de oude exemplaren helemaal verschoten waren. Zo, het visitekaartje van de school is weer up-to-date want de vlaggen werden door de chauffeur van de schoolbus meteen vervangen.

’s Morgens waren we naar een groot warenhuis de Metro in de stad Iasi, waar wij ook logeren, gegaan om inkopen te doen. We overhandigden juf Antonela een nieuwe fotocamera. Ze had aangegeven dat haar eigen fototoestel, dat ze ook voor school gebruikte, kapot was. Nu kan ze met foto’s, die ze naar ons mailt weer duidelijk maken wat de kids op school doen en waar ze mee bezig zijn. We hebben nog een aantal ballen gegeven, waar de kinderen vast leuk mee kunnen spelen. Ook hebben we nog stiften, kleurpotloden en gekleurd papier gegeven wat meteen op school gebruikt kan worden. Helaas moet de school het met 1 leerkracht minder doen: juf Antonela zei dat ze twee kinderen te weinig hadden. Er zijn 10 kinderen minder op school dan vorig jaar. Gezinnen zijn naar het buitenland vertrokken om daar werk te zoeken en geld te verdienen.

’s Middags gingen we het dorp in. We vinden het altijd fijn om hier en daar met de mensen te praten. Een oude mevrouw vertelde op onze vraag, hoe ze de nieuwe asfaltweg vond, dat ze er niet in geloofd had, dat die weg er nog kwam voor ze zou sterven. Soms ging ze met blote voeten op het asfalt staan, ze kon het nog bijna niet geloven!

Verder viel het ons op dat er veel grote en mooie huizen bij waren gebouwd in Schitu Stavnic, hoofdzakelijk van mensen, die een tijd in het buitenland hadden gewerkt. Niet alle pas gebouwde woningen waren helemaal af. Heel kleine één- of tweekamerhuisjes zijn er helaas ook nog te vinden. We gingen zo’n huisje binnen: één kamer met twee bedden. Op het ene bed sliepen de drie dochters, op het andere bed de ouders. Beide ouders hadden geen werk, ze moeten rond komen van een uitkering.

Juf Crivoi was niet toe gekomen om het handwerkproject op te zetten omdat ze het te druk had met de verbouwing en uitbreiding van een school in het naburige dorp Sobozia. Daar heeft ze een tijd lang les gegeven aan drie groepen per dag ( na elkaar!) vanwege de beperkte ruimte.

Het blijkt dat de computers in het computerlokaal niet meer gebruikt worden in het Multifunctionele Centrum (MFC). Het schoolteam vond deze kinderen nog te klein (t/m groep 4 ) om computerles te krijgen. Directeur Anton Burca vond dat het belangrijker was om ze leren lezen en schrijven. “Ik kan het ook niet”.

De andere dag hadden we een vergadering in het MFC met de burgemeester, de priester en de 7 leden van het dorpsbelang, waaronder 2 wethouders en 3 kerkenraadleden. Het team was daarbij niet aanwezig, hoewel het wel was uitgenodigd. De burgemeester maakte allereerst zijn excuses voor de slechte communicatie tussen de gemeente en de Stichting. Dat kwam door alle drukte en doordat hij de Engelse taal niet goed machtig is. Hij hoopte wel dat wij de progressie zagen in vergelijking met vorig jaar. Die zagen we zeker!

Op de agenda stonden o.a. punten uit het rapport van 2014/2015, dat de priester ons had gemaild. In het Multifunctionele Centrum (MFC) zit nu een sociaal bureau vanuit de kerk. Dat richt zich op sociale problemen van gezinnen en anderen die aankloppen bij het bureau. Dat wordt dan besproken in het maandelijks overleg en dan wordt er beslist hoe er hulp zal worden geboden. Bijvoorbeeld een gezin elektriciteit geven als ze het zelf niet kunnen betalen. Financiële ondersteuning voor een gezin waar een vader of moeder is overleden. Ook worden er voedsel- en kledingpakketten met Pasen verstrekt aan veel gezinnen, leesboeken voor de bibliotheek in school. De priester liet zijn documentatie zien. Alles is keurig bijgehouden: namen, data, geldbedragen, genoemde uitgedeelde spullen.

Een keer per maand komt Dorpsbelang bij elkaar om de situatie te bespreken. Drie keer per jaar komt de priester bij alle gezinnen langs. “We ontmoeten elkaar bij begrafenissen, feestdagen, in de kerk”. De lijntjes zijn dus zeer kort.

De gemeente wil heel graag een schoonmaakster voor het MFC. Als die er komt, elke dag vier uur, dan heeft dat ook zijn uitwerking op andere voorzieningen in het dorp cq MFC: als de jongens voetballen op zondag, willen ze graag gebruik maken van de douches. Dat kan niet: er is niemand om de deur open te doen en om schoon te maken. De schoonmaakster zou ook mensen, die hun was in de wasmachine willen stoppen, kunnen uitleggen hoe die werkt. De mensen zijn dit niet gewend. Ze zou ook schone was naar oude mensen kunnen terugbrengen. De kleuterschool zou ze ook schoon kunnen maken. Daar is nu geen persoon voor.

Men wil ook heel graag een huisarts in Schitu Stavnic hebben! Er is al een jaar geleden een aanvraag ingediend bij het Comité van Artsen maar er is nog steeds geen antwoord verkregen. Inmiddels zijn er nieuwe feiten aangevoerd. Er is een handtekeningenactie gehouden in het dorp met heel veel respons. Er is een vacature bij de huisartsen in Voinesti, de hoofdplaats van de gemeente. Als deze vierde huisarts ook het dorp Slobozia zou bedienen, heeft hij of zij genoeg patiënten om van te bestaan (minimaal 400). Bovendien heeft deze potentiële arts in het MFC ook een ziekenkamer met ziekenhuisbed tot zijn beschikking. Dat hebben andere huisartsen niet! Men gaat opnieuw een aanvraag doen en we hopen met z’n allen dat het deze keer lukt! Dat zou geweldig zijn voor het dorp!

De priester wil ook een museum inrichten over het pottenbakken. Het pottenbakken van Schitu Stavnic heeft namelijk nu de status van Unesco werelderfgoed gekregen! De officiële diploma’s van pottenbakker Ifrim kwamen op tafel.

De priester wil een nieuwe kerk bouwen en daar een kantine bij bouwen, van waaruit maaltijden zouden kunnen worden verstrekt aan schoolkinderen en oude mensen.

Na de vergadering zijn we het MFC doorgelopen. Men had een toilet omgevormd tot wasserette. Wel een erg kleine ruimte vonden wij maar “daar zaten de buizen”.

Toen zijn we met de auto over de nieuwe asfaltweg naar het prachtige huis van Marianne en haar man (wethouder) gereden. De tafel stond al gedekt en keurig! We hebben een heerlijke lunch gehad. Daarna hebben we spontaan`Lang zal ze leven!’ gezongen, toen we hoorden dat haar dochter morgen jarig is. We hebben het huis verder van binnen bekeken. Het gezin woont ’s winters alleen beneden: daar staat een kachel. De kinderen slapen dan in de keuken. De ouders op een soort uitklapbed/bank in een ander klein kamertje. De bovenverdieping is het heel ruim. Maar het is te duur om twee kachels te stoken. (Ook al is haar man toezichthouder in het bos). Hij had last van stress, zei ze. Er zijn veel mensen die proberen illegaal hout te kappen. Hij is daarvoor verantwoordelijk. Er zijn al veel kale plekken in de Karpaten!

We hebben het graf van Ifrim bezocht op een begraafplaats naast het terrein van de school. Hij is vorige week begraven. Op dezelfde begraafplaats stonden een eind verderop nog twee witte kruizen. Die plaats wordt toegekend aan mensen die door zelfdoding zijn overleden.

Juf Antonela was niet aanwezig die dag omdat ze een soort examen moest doen om een verlenging te krijgen van haar contract om ’s middags les te geven aan de school in Slobozia.

We gingen afscheid nemen van de familie Burca omdat we ze tijdens dit bezoek niet weer zouden zien. Directeur Anton was erg emotioneel in zijn dankwoord bij het afscheid. De school had ontzettend veel te danken aan de hulp van onze stichting en het MFC stond er dankzij hulp uit Nederland!

We gingen samen met de burgemeester en mevrouw Crivoi naar Slobozia om’ haar’ school te zien. Daar zitten ’s morgens de kleuters en onderbouw van de lagere school. ’s Middags de kinderen van 10 tot 14 jaar, waar ook de oudere kinderen uit Schitu Stavnic naar toe gaan. De school was prachtig gerenoveerd en uitgebreid. We zagen ook hun computerlokaal. De kinderen krijgen een uur per week computerles. Er is geen gymnastieklokaal: de kinderen sporten zomers buiten en ’s winters wordt er soms een lokaal vrij gemaakt om te gymmen.

De andere dag gingen we met de burgemeester en de priester voor een tweedaagse trip naar de Karpaten. Ze wilden ons het andere Roemenië ook laten zien. Het was een lange tocht maar zeer de moeite waard. Het is een prachtig gebergte met prachtige kloven! Er was net een nieuwe tunnel gerealiseerd. We kwamen in het donker en in de regen aan om negen uur ’s avonds. We sliepen in een hotel, dat hoorde bij het klooster. De andere dag gingen we ontbijten in een klooster. We werden bediend door orthodoxe nonnen. Het zag er heel mooi uit! Fruit en salades mooi opgemaakt en alles van eigen kweek. Men doet overdag geen licht aan. Ook al is het donker doordat het bewolkt is. Na het ontbijt gingen we nog een uur vergaderen om wat punten uit te werken. Het salaris van een schoonmaakster in school zou 170 euro per maand kosten. De gemeenste betaalt de sociale lasten. Ze vroegen onze stichting om het salaris van de schoonmaakster te betalen. Wij moeten dit natuurlijk bespreken in onze stichtingsvergadering als we weer terug zijn in Nederland maar misschien is het een mogelijk om deze kosten een jaar voor onze rekening te nemen, terwijl men in die tijd probeert van eigen bronnen geld te verwerven.

Terwijl Sieds en Wopke met hun eigen auto de reis naar Nederland inzetten, stapten wij in de auto om de terugreis te maken. Wij hebben een aantal prachtige kerken en kloosters bezocht en bekeken. We hebben geluncht in een klooster: heerlijke vegetarische soep van eigen geteelde groenten, men eet op vrijdag geen vlees. Daarna opnieuw soep, nu een maaltijdsoep. Met eigengebakken brood en een zelf gestookt sterk drankje erbij. Dat was de lunch.

Behalve dat het inderdaad heel interessant is om een ‘andere kant’ van Roemenië te zien, is het ook goed om de autoriteiten op informele wijze te spreken en mee om te gaan. Dat heeft zeker zijn uitwerking op de goede verstandhouding en het begrip om elkaars standpunten beter te begrijpen. Het komt uiteindelijk ten goede aan het grote doel: de levensstandaard van de mensen in de Schitu Stavnic (gemeente Voinesti) te verbeteren!

= Mei 2015 =

Nieuws van juf Antonela

(Vertaling Cobi Koning)

Brief uit Schitu Stavnic, van juf Antonela Burca

Vandaag 5 mei 2015, Schitu Stavnic, een prachtige zonnige dag. De kinderen gezond en blij ("full of joy"). Samen met hen halen we herinneringen op van de mooie momenten die we met jullie hadden op de viering van De Dag van de School. (Oprichtingsdatum van de school 5 mei 1997)
Het is geweldig dat jullie de kinderen in Schitu Stavnic de vreugde van het leren gaven, dat ze zich konden ontwikkelen en op konden groeien op een school die ruimte biedt voor hun eigen kinderwaarden. Het is een kans die veel kinderen nog niet hebben in onze dorpen. Vandaag hebben de kinderen bloemen meegebracht om deze gebeurtenis te vieren, we dachten samen terug aan de sluiting van de oude school en het overgaan naar de nieuwe school.

Deze bloemen zijn voor jullie, speciale mensen, die hun een school gaven, waar ze komen en met plezier leren. We zeiden ook een gebed op voor de mensen, die niet meer onder ons zijn: Jan Timmermans en Geert Pebesma. Namens de kinderen, ons, de leerkrachten van de school, willen we jullie onze diepe dankbaarheid uitspreken, we willen jullie en jullie families een goede gezondheid toewensen, veel geluk en voorspoed voor komende jaren.
We hopen dat we jullie in het najaar zien met alleen maar goed nieuws uit Holland.

Hartelijke groeten,
Familie Burca

P.S.  We hebben foto's gemaakt en een filmpje met het lied dat de kinderen vandaag hebben gezongen.